Η διαμόρφωση της πόλης ως γνωστικού αντικείμενου στην ελληνική λαογραφία. Διαδικασίες αλλαγής επιστημολογικού παραδείγματος και παιδαγωγικές προεκτάσεις.
Στην παρούσα ανακοίνωση πρόκειται να αναφερθούμε στις διαδικασίες αλλαγής επιστημονικού προτύπου θεωρίας και έρευνας μέσα σε ένα επιστημονικό κλάδο καθώς και τις αλλαγές που το νέο Παράδειγμα (paradigm) επιτάσσει στον τρόπο μετάδοσης της γνώσης για το αντικείμενο έρευνας, στο πλαίσιο των ανθρωπιστικών σπουδών.
Με αναφορά στην ελληνική λαογραφία και αφορμή την εισαγωγή της πόλης και του πολιτισμού της ως συμπληρωματικού γνωστικού αντικειμένου στη θεματολογία της συγκεκριμένης επιστήμης, θα προσπαθήσουμε, χρησιμοποιώντας την παραπάνω εξέλιξη ως σύμβολο μιας ριζικής αλλαγής στην ελληνική λαογραφία, να απαντήσουμε στα ερωτήματα:
Ποιες διαδικασίες (ιστορικές, κοινωνικές, πολιτικές, ιδεολογικές) μπορεί να οδηγήσουν ένα επιστημονικό κλάδο, στην προκειμένη περίπτωση των ανθρωπιστικών επιστημών, στην υιοθέτηση ενός νέου γνωστικού αντικειμένου; Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι οι αλλαγή επιστημονικού Παραδείγματος στη ελληνική λαογραφία σχετίζεται με τη γενικότερη αλλαγή Παραδείγματος στην ελληνική κοινωνία και της μετάβασης από την κοινότητα (Gemeinschaft) στην κοινωνία (Gesellschaft); Τι σηματοδοτούν αυτές οι εξελίξεις στην έρευνα, τη μεθοδολογία, αλλά και στην ίδια τη θεωρία της σχετικής επιστήμης, ιδιαίτερα όταν τα δομικά χαρακτηριστικά του νέου γνωστικού αντικειμένου, όπως συμβαίνει στην περίπτωση που μελετούμε, είναι ασύμβατα με τα πρότυπα αναφοράς που ακολουθούσε μέχρι πρότινος η συγκεκριμένη επιστήμη;
Για το σκοπό αυτό πρόκειται να εξετάσουμε την ιστορική διαδρομή και τις φάσεις που ακολούθησε στη θεωρία και πρακτική ο συγκεκριμένος επιστημονικός κλάδος, δίνοντας έμφαση στις πεποιθήσεις, αξίες και τεχνικές που ακολουθεί η αναφερόμενη επιστήμη στα τελευταία χρόνια. Πέρα από τις αντικειμενικές αλλαγές στην κοινωνία που οδήγησαν στην κρίση και την μετέπειτα αλλαγή του Παραδείγματος, η αναγνώριση της ιστορικότητας του θεωρητικού πλαισίου της συγκεκριμένης επιστήμης (του εξω-αντικειμενικού χαρακτήρα των παραγόντων που το διαμόρφωσαν) θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε τα πρώτα της βήματα και να προσεγγίσουμε τον παραδοσιακό πολιτισμό επαναδιατυπώνοντας ερωτήματα σχετικά με αυτόν επάνω σε νέα θεωρητική βάση. Από την άλλη μεριά η κατίσχυση του νέου Παραδείγματος στην επιστήμη επιτάσσει μια άλλου είδους αφήγηση και ένα επανασχεδιασμό του τρόπου μετάδοσης της γνώσης για τον λαϊκό πολιτισμό, που θα λαμβάνει υπόψη τα δομικά χαρακτηριστικά του, όπως αυτά προσδιορίζονται από το νέο Παράδειγμα.
ΙΣΤΟΡΙΑ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ & ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ 